جابه‌جا کردن بیمار
جابه‌جا کردن بیمار
تا رسیدن کمک‌های پزشکی باید وضعیت مصدومان را به همان صورتی که آنها را پیدا کرده‌اید، حفظ کنید. تنها در صورتی باید مصدوم را جابه‌جا کنید که وی در معرض خطر فوری باشد و حتی در این شرایط، نزدیک شدن به مصدوم نباید برای شما خطرآفرین باشد .
توجه !
تا زمانی که یک وضعیت اورژانس پیش آید که لازم باشد شما وارد عمل شوید، مصدوم را جابه‌جا نکنید
وضعیت صحیح بدن
مروری بر آناتومی
کمربند شانه روی دنده ها قرار دارد و توسط مهره های پشت که زیر آن است محافظت می شود . بازوها به آن متصل هستند و از کمربند شانه آویزانند. موقعیکه شخص راست می ایستد مهره های تحمل کننده وزن مخصوص بدن روی یکدیگر قرار میگیرند و روی ساکروم ردیف می شوند . ساکروم علاوه بر تحمل وزن ستون مهره ها جزئی از کمربند لگنی نیز می باشد.
موقعیکه شخص راست می ایستد وزن هر چیزی که بلند می کند و با دستها حمل می کند روی کمربند شانه ، ستون مهره های زیر آن ، لگن و سپس پاها وارد می شود. هنگام بلند کردن اگر کمربند شانه در راستای لگن و دستها نزدیک پاها قرار گیرد ، نیرو ،در یک خط کاملا مستقیم رو به پایین مهره ها که محکم در ستون مهره ها روی هم قرار گرفته اند وارد می شود .
بنابراین ،اگر هنگام بلند کردن اشیاءپشت بدن خم نشود و در وضعیت مستقیم قرار بگیرد ، فشار کمی روی عضلات و رباط ها ی نگهدارنده ستون مهره ای وارد می شود ، و بدین ترتیب وزن زیادی را میتوان بدون آسیب به کمر، بلند و جابجا کرد . با این حال ،اگر با پشت خم چیزی را بلندکنید و یاحتی اگر راست بایستید ولی از قسمت لگن خیلی به جلو خم شوید ممکن است به کمر خود آسیب برسانید .
اگر چیزی را بردارید در حالی که پشتتان خمیده است ممکن است آسیب ببینید ، زیرا نیروی بلند کردن بیشتر به عرض تا به پایین ستون مهره ها وارد می شود . هنگامی که این اتفاق می افتد ، عضلات پشت ، بجای مهره ها از بلند کردن حمایت می کنند .
(مهارتهای عملی)
1- پشت خود را در راستای مستقیم و طبیعی خود محکم کنید . از ماهیچه های شکمی خود برای قفل کردن آن استفاده کنید در حالی که کمی به سمت داخل انحنا دارد .
2- پاهایتان را 40-35 سانتی متر از هم بازکنید و زانو بزنید تا تنه و بازوهایتان پایین تر بیایند .
3- با بازوهایی که در هر دو طرف بدن به پایین کشیده شده ،برانکار چرخدار یا تخته پشت را بگیرید طوری که کف دستهایتان به سمت بالا باشد طوری که دستهای شما تقریباً مجاور قسمت قدامی تنه شما قرار گیرد .
4- وضعیت و حالت خود را تنظیم کنید تا جسم طوری قرار گیرد که وزن آن به طور مساوی به هر دو بازو منتقل شود . (مرحله 1)
5- اگر لازم است ، دوباره وضعیت پاهایتان را تنظیم کنید طوری که در حدود 40-35 سانتی متر از هم فاصله داشته باشند و یک پا کمی جلوتر قرار گیرد و بچرخید تا اینکه شما و مرکز ثقل تان درست بین آنها قرار گیرد . اطمینان حاصل کنید که شی‌ء‌بین دو پای شما قرار دارد ،پاهایتان را صاف نگه دارید و وزنتان را به طرف پاشنه پاها و یا درست پشت آنها توزیع کنید (مرحله 2)
6- با بازوهایی که به طرف پایین کشیده شده و با راست کردن پاها تا زمانی که کاملا بایستید جسم را بلند کنید . اطمینان حاصل کنید که پشتتان در راستای مستقیم قرار دارد و قسمت فوقانی تنه شما قبل از مفصل هیپ بالا می آید . (مرحله 3)
خطرات جابه‌جایی بیمار
پیش از آنکه به جابه‌جایی مصدوم فکر کنید باید تصمیم بگیرید که آیا این شخص در معرض خطر فوری هست و نیاز به جابه‌جایی دارد یا خیر. اگر یقین دارید که جابه‌جا کردن مصدوم، ضروری است، باید نیروهای کمکی و تجهیزات موجود را بررسی کرده، ارزیابی کنید که انجام این عمل تا چه اندازه می‌تواند مشکل باشد. موارد زیر را را در نظر بگیرید:
- آیا این عمل واقعاً ضروری است؟ معمولاً می‌توانید مصدوم را در همان وضعیتی که یافته‌اید، ارزیابی و درمان کنید.
- در صورتی که جابه‌جا کردن مصدوم واجب است، آیا مصدوم خودش می‌تواند حرکت کند؟ اگر مصدوم احساس می‌کند که می‌تواند این کار را انجام دهد، از وی بخواهید که چنین کند؛ همچنین، با استفاده از درایت خود به ارزیابی وضعیت مصدوم بپردازید.
- وزن و اندازه مصدوم چقدر است؟
- مصدوم چه آسیب‌هایی دارد و آیا جابه‌جایی ممکن است وضعیت وی را وخیم‌تر کند؟
- چه کسی برای کمک در جابه‌جایی در دسترس است؟ آیا شما و سایر امدادگران به‌طور مناسب آموزش دیده‌اید و از آمادگی جسمانی برخوردار هستید؟
- آیا برای ورود به محل، مجبور به استفاده از تجهیزات محافظی هستید و آیا به چنین تجهیزاتی دسترسی دارید؟
- آیا هیچ‌گونه تجهیزاتی برای تسهیل امر جابه‌جایی مصدوم در اختیار دارید؟ آیا به همه وسایل مورد نیاز دسترسی دارید؟
- آیا برای انجام عمل انتقال، فضای کافی در اطراف مصدوم وجود دارد؟
- همراه با مصدوم از روی چه نوع زمینی عبور خواهید کرد؟
مورد خاص وضعیت‌های اورژانس
چهار وضعیت اورژانس وجود دارد که در این موارد، مصدوم را باید به سرعت از خطر دور ساخت. این کار را تنها در صورتی انجام دهید که مطمئن هستید خود را به خطر نخواهید انداخت و نیز آموزش‌های مناسب را پشت سر گذاشته‌اید و به تجهیزات کافی دسترسی دارید. اگر به این منابع دسترسی ندارید، باید به جای تلاش برای نجات جان مصدوم به تنهایی، با گروه خدمات اورژانس تماس بگیرید. وضعیت‌های اورژانس به شرح زیر هستند:
- زمانی که مصدوم در داخل آب و در معرض خطر فوری غرق شدن است.
- زمانی که مصدوم در محلی است که دچار آتش سوزی شده یا پر از دود است.
- زمانی که مصدوم در معرض خطر ناشی از بمب یا اسلحه گرم است.
- زمانی که مصدوم در داخل یا نزدیک به یک ساختمان یا هر چیز در حال فرو ریختن است. سرعت پاسخ شما وابسته به میزان خطر است، اما حتی در وضعیت‌های فوق هم ممکن است برای طراحی نحوه انتقال مصدوم به طور صحیح و بی‌خطر، زمان کافی در اختیار داشته باشید.
نحوه کمک رساندن بی‌خطر به مصدوم
در صورتی که مجبور هستید به یک مصدوم کمک کنید یا وی را جابه‌جا کنید، باید نسبت به خطرهایی که ممکن است در پی استفاده از روش‌های ناصحیح بروز کنند، آگاهی داشته باشید. (همیشه) این احتمال وجود دارد که شما وضعیت مصدوم را وخیم‌تر کنید و یا خودتان یا سایر امدادگران نیز دچار آسیب شوید. همواره باید زمانی را برای طراحی دقیق عملیات به منظور به حداقل رساندن این‌گونه خطرها، اختصاص دهید.
قوانین حمل بیمار روی برانکار
- از وزنی که باید بلند کنید و میزان توانایی افراد گروهتان آگاه باشید .
- حرکات خود را با دیگر اعضای تیمی که با آنها مدام درارتباط هستید هماهنگ کنید
- بدن خود را درهنگام حمل بیمار نچرخانید .
- وزنی را که حمل میکنید تا حد ممکن نزدیک به بدن خود نگاه دارید در حالی که پشت خود را در راستای مستقیم نگاه داشته اید .
- مطمئن شوید که از قسمت مفصل ران خم و راست می شوید نه از کمر و زانوهای خود را در حالی که کمر در راستای مستقیم خود قرار دارد و خم نشده است ، خم کنید .
راهکارهای حفظ ایمنی
برای اطمینان از شرایط ایمنی، گام‌های زیر را طی کنید:
- روشی را انتخاب کنید که متناسب با موقعیت، وضعیت مصدوم و میزان نیروهای کمکی و تجهیزات در دسترس شما است.
- گروهی کار کنید و یک نفر را مسؤول هماهنگ کردن جابه‌جایی کنید. اطمینان حاصل کنید که اعضای گروه نسبت به ترتیب اقدامات توجیه هستند.
- تجهیزات موجود را آماده کنید و دقت کنید که اعضای گروه و تجهیزات قبل از آغاز عملیات، در جای خود حاضر باشند.
- همیشه روش صحیح را به کار بگیرید تا از آسیب رساندن به مصدوم، خودتان و سایر امدادگران دوری کرده باشید.
- سعی کنید ایمنی و راحتی مصدوم، خود و سایر امدادگران را در طول جابه‌جایی حفظ کنید.
- همیشه در مورد اقدامی که می‌خواهید به انجام برسانید، به مصدوم توضیح دهید و وی را تشویق کنید که تا حد امکان همکاری کند.
روش‌های عملی برای جابه‌جایی و نقل و انتقال
روشی که برای کمک به مصدوم به کار می‌برید، برحسب موقعیت، وضعیت مصدوم و این که آیا به نیروهای امدادی یا تجهیزات کافی دسترسی دارید یا خیر، فرق می‌کند. همیشه برنامه دقیقی برای جابه‌جایی طراحی کنید و اطمینان حاصل کنید که مصدوم و امدادگران برای عملیات جابه‌جایی آمادگی دارند. هنگام جابه‌جایی یا کمک‌رسانی به مصدوم، رعایت ترتیب اقدمات زیر به حفظ ایمنی و راحتی تمام افراد کمک خواهد کرد:
- تا حد امکان خود را در موقعیتی نزدیک به بدن مصدوم قرار دهید.
- با باز کردن پاهای خود به اندازه عرض شانه، تکیه‌گاه خود را محکم کنید با بتوانید تعادل‌تان را حفظ کنید.
- در تمام لحظات در طول عملیات، موقعیت مناسب خود را حفظ کنید.
- یکنواخت و روان حرکت کنید. برای تأمین نیروی لازم برای جابه‌جایی، قوی‌ترین عضلات اندام‌های پایین و بالایی خود را به کار بگیرید.
همکاری با گروه خدمات اورژانس
گروه خدمات اورژانس ممکن است از شما به عنوان یک ارایه‌کننده کمک‌های اولیه درخواست کند تا در انتقال مصدوم با استفاده از تجهیزات تخصصی کمک کنید. همواره اجزای روش‌های عملی مناسب را (که در بالا به آنها اشاره شد) به کار بگیرید. البته وقتی به‌عنوان بخشی از گروه خدمات اورژانس مشغول به امدادرسانی هستید، همیشه باید از دستوراتی که توسط گروه صادر می‌شود، پیروی کنید. در مواقعی که از طریق هلی‌کوپتر به مصدوم امدادرسانی می‌شود، چند «اصل حفظ ایمنی زمین (محل فرود)» باید رعایت شود. وظیفه اصلی شما، کنترل کردن ناظران است. اطمینان حاصل کنید که تمام افراد حداقل ۵۰ متر از محل فاصله گرفته‌اند و هیچ‌کس سیگار نمی‌کشد. در زمان فرود هلی‌کوپتر، زانو بزنید تا از پره‌های چرخان آن کاملاً دور باشید. پس از فرود هلی‌کوپتر، به آن نزدیک نشوید و صبر کنید تا یکی از اعضای گروه به دیدن شما بیاید. تا زمانی که پایک‌های فرود هلی‌کوپتر به زمین نرسیده، به آنها دست نزنید؛ این پایک‌ها تا زمانی که در تماس زمین قرار نگیرند، بار الکتریکی ساکن دارند.
مرور کلی
نکتة مهم و کلیدی درهنگام بلند کردن این است که پشت خود را در حالت راست و قفل شده نگه دارید و ازچرخیدن خودداری کنید تا زمانیکه پشت شما در حالت مستقیم قفل شده است می توانید بارهای زیادی را بدون آسیب به پشتتان بلند کنید .
بلند کردن صحیح ، ایمن ترین و کارآترین روش بلند کردن است . ایمنی شما ، همکاران و بیمار بستگی به استفاده درست از تکنیک های بلند کردن و نگه داشتن صحیح وسیله در هنگام حمل آن دارد . اگر به درستی وسیله را نگیرید ، نمی توانید سهم وزن خود را تحمل کنید یا ممکن است وسیله از یکی از دستها و یا هر دو دست رها شود و باعث آسیب قسمت تحتانی پشت خود و یا همکارانتان شوید .
همیشه بهتر است که بیمار را روی وسیله ای حمل کنید که روی زمین غلتانده می شود . با این وجود ، اگر وسیله چرخدار دردسترس نیست ،باید دستورالعمل های خاصی را در رابطه با حمل بیمار روی برانکار بدانید و به آن عمل کنید . باید دائماً حرکتتان را با اعضای دیگر تیم هماهنگ کنید و با آنها ارتباط کلامی داشته باشید.
هنگام بلند کردن یک برانکار چرخدار باید شما و گروه از تکنیک های بلند کردن صحیح استفاده کنید . شما و گروهتان باید قدرت و قد تقریباً یکسانی داشته باشید .
اگر بک بورد یا برانکار چرخداری را به بالا یا پایین پله ها می برید باید بیمار را به منظور جلوگیری از لیز خوردن روی آن ثابت کنید . باید ابتدا قسمت انتهای برانکار یا بک بورد را ببرید طوری که سر بیمار بالا تر از پایش قرار گیرد .
راهنمایی و دستورها قسمت مهمی از بلند کردن و حمل ایمن هستند . شما و گروهتان باید حرکاتی که قرار است اجرا شود را بدانید و هماهنگ با هم عمل کنید . سر گروه مسئول هماهنگی حرکت ها است .
باید سعی کنید که ازچهار ناجی هر زمان که ممکن است استفاده کنید . همچنین باید بدانید که چقدرمی توانید به راحتی و ایمنی بلند کنید و بیش از این اندازه چیزی را بلند نکنید . اگر وزن ، بیش از توانایی شماست نیروی کمکی را بطلبید .
حرکات بدنی یکسانی (هنگام بلند کردن حمل بیمار ) برای حالتهای کشیدن و گرفتن بیمار استفاده می شود . پشتتان را به حالت قفل شده و راست نگه د ارید و از چرخیدن خودداری کنید . هنگامی که دست خود را به بالای سرتان برای گرفتن بیمار می برید سعی کنید پشتتان را خیلی نکشید .
معمولاً باید هنگام استفاده از «حرکت دادن فوری بیمار» ،او را به حداقل حرکت دادن و بلند کردن و به حالت منظم ،برنامه ریزی شده و آرام حرکت دهید . گاهی اوقات ،مجبورید بیمار را با استفاده از «حرکت فوری» قبل از انجام ارزیابی ودرمان حرکت دهید . اگر بیمار دچار کاهش سطح هوشیاری ،تهویة‌ناکافی یا شوک است یا در شرایط جوی بسیار نامساعد قرار دارد ،باید از حرکت فوری استفاده کنید .
برانکار چرخدار آمبولانس معمولترین وسیله برای حرکت دادن و انتقال بیماران است . دیگر وسایل که برای حمل و بلند کردن استفاده می شوند شامل برانکارهای پرتابل ،انعطاف پذیر ،بک بورد ها ،برانکارهای سبدی (تختة استوک) ، برانکارهای اسکوپ و صندلی پله هستند .
هر موقع که بیماری را حرکت می دهید باید دقت بسیاری کنید تا بیمار ،شما و همکارانتان آسیب نبینند . شما بوسیلة آموزش و تمرین ،مهارتهای تکنیکیِ آماده سازی و بکارگیری را خواهید آموخت . همچنین آموزش و تمرین برای استفاده از همة‌وسایلی که در دسترس شماست هم لازم است . باید گاهی اوقات هر تکنیک را با تیم خود تمرین کنید تا بتوانید به سرعت و با ایمنی و به طور کار آمد هر وسیله را حرکت دهید .
