برنامه ایمن سازی همگانی کودکان

برنامه ایمن سازی همگانی کودکان با توجه به شرایط بهداشتی کشور جمهوری اسلامی ایران

بر اساس برنامه و راهنمای ایمنسازی ( مصوب کمیته کشوری ایمن سازی)

نوع واکسن و توضیحات سن

ب ث ژ – فلج اطفال - هپاتیت ب از بدو تولد

زیر یکسال مقدار واکسن ب ث ژ نصف دوز بالغین است 1.5 ماهگی

سه گانه – فلج اطفال – هپاتیت ب 2ماهگی

سه گانه و فلج اطفال 4ماهگی

هپاتیت ب و سه گانه و فلج اطفال 6ماهگی

سرخک و سرخجه و اوریون(MMR) 12 ماهگی

سه گانه و فلج اطفال 18ماهگی

MRR.سه گانه –فلج اطفال -سرخک و سرخجه و اوریون 6-4 سالگی

دوگانه ویژه بزرگسالان 16-14 سالگی

واکسن دوگانه بزرگسالان هر10سال یکبار تزریق شود

 بیماریها واکسن ها و علائم اختصاری

                 واکسن ها - علائم اختصاری                 بیماری ها

   ب ث ژ B. C. G                   سل

   سه گانه (ثلاث ) D. P. T                      دیفتری ، سیاه سرفه ، کزاز

   دوگانه ویژه بزرگسالان d T                                   دیفتری – کزاز

   دوگانه ویژه بزرگسالان D T                                  دیفتری – کزاز

   پولیو خوراکی یا تزریقی OPV & IPV                                فلج اطفال

   سرخک Measles                                 سرخک

   توکسوئید کزاز TT                                 کزاز

   هپاتیت ب HVBaccine                        هپاتیت ب

 نکات قابل توجه در واکسیناسیون کودکان

نکات قابل توجه در واکسیناسیون بر اساس برنامه و راهنمای ایمن سازی مصوب ( کمیته کشوری ایمنسازی)

 1- برنامه ایمن سازی کودکان نارس و یا کم وزن نیز مطابق جدول ایمنسازی عادی است و تجویز به موقع واکسنها اکیدا توصیه می شود .

 2- شل بودن مدفوع یا سرماخوردگی مانع از انجام ایمنسازی نخواهد بود.

 3- سوء تغذیه نه تنها مانعی برای ایمنسازی نیست ، بلکه ایمنسازی به موقع کودکان مبتلا به سوء تغذیه اکیدا توصیه می شود .

 4- برای هیچ واکسنی جز سیاه سرفه محدودیت سنی وجود ندارد و درصورت عدم سابقه ایمنسازی باید مطابق برنامه عمل شود.

 5- در اختلالات ایمنی چه اولیه و چه اکتسابی مثل لوسمی (سرطان خون ) و غیره واکسنهای ویروسی زنده و واکسن BCG منع استعمال دارند.

 6- در مورد واکسن های چند نوبتی مثل فلج اطفال ، سه گانه و هپاتیت ب در صورتیکه به هر علت ایمنسازی طبق فواصل تعیین شده انجام نشده باشد ، لزومی به از سرگرفتن واکسیناسیون نبوده و با احتساب واکسیناسیون قبلی ، برنامه ایمن سازی طبق جدول مربوطه ادامه داده می شود .

 7- اگر در تزریق واکسن سه گانه به کودک ، تب بالای 40 درجه (درجه مقعدی) و یا تشنج عارض شود ، در نوبتهای بعدی بایستی از واکسن دوگانه استفاده شود . همچنین اگر به علتی در سن زیر 7 سال واکسن دوگانه به جای سه گانه مصرف شود ، لازم است جمعا سه نوبت تکرار شود و سه گانه اولی به جای یک نوبت محسوب خواهد شد.

 8- تزریق واکسن سه گانه در کودکانیکه دچار ضایعات مغزی پیشرونده می باشند ممنوع است و باید از واکسن دوگانه استفاده شود .

 9- فاصله بین نوبت سوم واکسن سه گانه و یادآوری سه گانه نبایستی از 6 ماه کمتر باشد .

10- پس از پایان 6 سالگی تلقیح واکسن سه گانه مجاز نیست و در صورت لزوم بایستی به جای آن از واکسن دوگانه ویژه بزرگسالان استفاده نموده .

11- در صورتیکه واکسنهای زنده ویروسی بطور همزمان مورد استفاده قرار نگیرد ، بایستی بین آنها حداقل یکماه فاصله باشد .

 12- حتی المقدور از تزریق گاماگلوبولین به اطفال خود داری شود مگر در مواردی که پزشک جایز بداند در اینصورت فاصله تجویز واکسنهای ویروسی زنده ضعیف شده (به جز تب زرد و پولیو خوراکی)، با گاماگلوبولین و فرآورده های خونی لااقل سه ماه خواهد بود .

 13- چناچه تا 2 هفته بعد از تلقیح واکسنهای زنده ویروسی (به جز تب زرد و پولیو خوراکی) به هر علت – گاماگلوبولین و فرآورده های خونی تزریق شود پس از سه ماه واکسن تکرار شود .

14- بعلت ریشه کنی آبله در جهان ، تلقیح این واکسن به هیچ وجه لازم نمی باشد .

 15- واکسن فلچ اطفال تزریقی در افرادی که دارای نقص سیستم ایمنی می باشند مطابق دستورالعمل کارخانه سازنده تلقیح گردد .

 16- تغذیه با هر نوع شیر ازجمله شیر مادر با خوراندن واکسن فلج اطفال مغایرتی ندارد و لزومی به ندادن شیر قبل یا بعد از ایمنسازی نخواهد بود ، همچنین استفراغ مختصر پس از خواراندن قطره فلج اطفال مسئله مهمی نبوده ، نیازی به تجدید واکسن نمی باشد .

17- پولیو صفر باید هرچه زودتر پس از تولد ودر نوزادانی که در زایشگاه بدنیا آمده اند هنگام خروج از زایشگاه تجویز شود درصورتیکه بهر دلیل تجویز واکسن در روزهای اول مقدورنباشد در اولین فرصت ممکن بایستی واکسن راتجویز نمود و محدودیت زمانی خاصی بین نوبت صفر و اول وجود ندارد .

 18- سابقه حساسیت به تخم مرغ – مانع ایمنسازی علیه سرخک نیست .

 19- تزریق همزمان واکسن سرخک وب ث ژ هیچگونه اشکالی نداشته و بایستی در دو محل جداگانه انجام گردد .

20- چناچه واکسن دوم سرخک در سن 15 ماهگی بهرعلتی تلقیح نشده باشد در اولین فرصت ممکن تلقیح شود .

21- بهترین سن برای تلقیح ب ث ژ بدو تولد می باشد .

 22- در صورتیکه کودکی در بدو تولد نوبت اول واکسن هپاتیت خود را دریافت نکرده باشد . باید نوبت اول آنرا همراه سه گانه اول ، نوبت دوم را همراه سه گانه دوم و نوبت سوم را همراه سرخک دریافت نماید .

 23- در صورت تاخیر شیرخواران تا سه ماهگی می توان همزمان با سه گانه دوم دوز اول ، همزمان با سه گانه سوم دوز دوم ، همزمان با سرخک دوز سوم ، واکسن هپاتیت ب را تجویز نمود (بهر صورت فواصل تزریق واکسنهای هپاتیت نباید کمتر از یکماه باشد )

 24- واکسیناسیون هپاتیت ب هیچگونه موارد منع تلقیح ندارد حتی اگر فرد HBsAg مثبت یا HBsAb مثبت باشد .

 25- در صورتیکه نوزاد از مادر HBsAg مثبت بدنیا آمده باشد بایستی تزریق همزمان ایمونوگلوبولین اختصاصی هپاتیت B با واکسن هپاتیت B در دو عضله جداگانه در اسرع وقت و ترجیحا درظرف 12 ساعت پس از تولد انجام گیرد . در صورت عدم دسترسی به ایمونوگلوبولین اختصاصی ، تزریق واکسن هپاتیت ب به تنهایی نیزدر ساعات اولیه پس از تولد حدود 75 در صد تا 95 در صد ایمنی ایجاد می کند .

26- در صورتیکه یک از زوجین HBsAg مثبت باشد زوج دیگر و فرزندان ساکن در منزل آنها بایستی بر علیه بیماری هپاتیت ب واکسینه شوند .

27- در افراد مبتلا به هموفیلی واکسن هپاتیت زیر جلدی تزریق گردد .

28- در کودکان دارای نقص سیستم ایمنی ، کودکان تحت درمان با داروهای پایین آورنده قدرت دفاعی بدن نظیر کورتیکواسترویید ها ویا تحت درمان با اشعه و مبتلایان به لوسمی، لنفوم و سرطانهای ژنرالیزه استفاده از واکسن پولیو زنده خوراکی قدغن میباشد و به جای آن از واکسن کشته تزریقی باید استفاده شود .